De Oversteek, een bijzonder monument

Het is 19:10 als ik bovenaan de trap aan kom om De Oversteek te maken. Ik ben in Nijmegen en sta op stadsbrug “De Oversteek”. Deze naam hebben de bewoners van Nijmegen gekozen, vertelt een fitte dame van in de 60. Ik zet mijn baret op en ze vraagt mij “Bent u de veteraan van de dag?”. We raken in gesprek en voor haar is het niet de eerste keer dat zij de Sunset March loopt. Haar beweegreden is dezelfde als de mijne; het herdenken van de 48 geallieerde vrijheidsstrijders die bij deze bizarre oversteek met canvas bootjes, het leven verloren. We vragen ons allebei af: “Wat nou als…”.

De Oversteek

De straatlantaarns gaan aan. We hebben nog een paar minuten voordat we aan de mars over De Oversteek gaan beginnen. We starten expres iets te laat, zodat elke set lantaarns iets voor ons aan gaat. Zo zie je goed het effect en ben je je bij het aanflitsen van iedere set bewust van het feit dat ook dit licht schijnt voor een gesneuvelde militair. De lokale bevolking is inmiddels gewend aan het fenomeen en gaat netjes aan de kant zodat je de wandeling kunt voltooien.

De sympathieke dame en ik wandelen in stilte van zuid naar noord, dezelfde richting als 82nd Airborne. Daar aangekomen springen de lichten bij de trap aan. Het is een goed getimede choreografie.
Onderaan de trap staan 2 monumenten. Het “oude” monument dat in 1984 door een bewonersinitiatief is aangeschaft en geplaatst en het nieuwe monument dat bij voltooien van de brug is neergezet. Het oude monument is hier neergezet omdat de oorspronkelijke locatie in een gebied lag dat regelmatig overstroomde en dus niet toegankelijk was.
Ik breng de eregroet bij het in een bloemenzee gehulde monument; vorige week was precies de dag van de oversteek en zodoende was er pas een herdenking geweest. Daarna wandelen we weer terug naar het bankje bij het beginpunt en nemen we afscheid.

De geschiedenis

Eén van de bekendste bevrijdingsoperaties in Nederland is de operatie Market Garden. Een ambitieus plan van de geallieerden om op korte termijn vanuit het zuiden door te stoten naar Arnhem om zo vervolgens richting Duitsland te trekken. We weten allemaal dat Arnhem “A Brigde Too Far” was; een brug te ver. Maar om daar te komen moest een lange route afgelegd worden.
Op 20 september 1944 moest de oversteek over de Waal bij Nijmegen gemaakt worden. De slag die hiervoor geleverd moest worden, kostte aan 48 militairen het leven. Ter nagedachtenis aan hen is een bijzonder monument opgericht.

Op de stadsbrug is de verlichting namelijk heel speciaal. Er staan 48 paren lichtmasten op de brug. Rond het tijdstip van zonsondergang worden deze lichtmasten, paar voor paar, na elkaar ontstoken in het tempo van een trage mars. Hierdoor is het idee van de “Sunset March” ontstaan.
Wil je meer weten of zelf deze mars lopen, bezoek dan de website van de Sunset March.

Onze Vrijheid is zwaar bevochten. Een extra goede reden om blij te zijn met de vrijheid die we hebben en respect te hebben voor hen die voor onze vrijheid hebben gezorgd. Velen daarvan brachten het hoogste offer; hun leven. Gelukkig konden velen hun verhalen delen, maar ook die veteranen worden schaars.