VOSSENACK (DE) – De opmars van de geallieerden na de invasie op 6 juni 1944 verliep zo voorspoedig dat ze al in in september aan de Sigfried Linie stonden. De “vergeten” Slag om het Hürtgenwald wordt ingezet. Mijn oud-kamergenoot en KFOR-veteraan en ik gaan op ontdekking in de heuvelachtige Eifel. Nu een populair gebied onder wandelaars, mountainbikers en motorrijders. Maar als je goed kijkt, zie je nog de sporen van een van de bloedigste veldslagen uit de tweede wereldoorlog.
Voordat wij ons onderdompelen in de geschiedenis van “Objective Schmidt” reizen wij eerst door naar Remagen. Daar lag aan het eind van de tweede Wereldoorlog een nog ongeschonden spoorbrug over de Rijn die de geallieerde troepen goed konden gebruiken. De Ludendorff brücke. Ondanks diverse pogingen (tot wel 3 keer toe) was het de Duitsers niet gelukt om de brug op te blazen.
De 9th Armoured Division neemt op 7 maart de burg in. Echter was dit succes van korte duur want door voortdurende bombardementen is de brug in een dusdanig slechte staat geraakt, dat deze op 17 maart instort. De Landhoofden zijn bewaard gebleven en in een ervan is nu het Friedensmuseum Brücke von Remagen gevestigd. Nadat we het museum bezocht hebben, zetten we koers richting Schmidt waar wij een hotel geboekt hebben. Dit gebied kennen wij al goed want aan de andere kant van het meer ligt Ordnungsburg Vogelsang waar wij in een eerdere battlefield tour al eens waren.
De vergeten slag
De slag om het Hürtgenwald is in de vergetelheid geraakt omdat het plaatsvond vlak na Operation Market Garden, eveneens een snelle opmars om voorbij de Sigfried Linie te komen. Deze slag werd vooral bekend vanwege de snelheid en de successen die er werden geboekt. Dit in tegenstelling tot de slag die in het Hürtgenwald bevochten werd. Door het zware terrein en het slechte weer kostte het de geallieerde troepen veel meer tijd om hun doel te bereiken. Daarbij kwam de grote weerstand waar men op stuitte. Met een verhouding van 1 op 10 hadden de Duitsers zich er goed verschanst. Hierdoor verloren de Amerikanen er enorm veel mensen. De aantallen lopen uiteen maar met een vrij reëel aantal van ongeveer 50.000 soldaten aan Amerikaanse zijde en zo’n 30.000 aan Duitse zijde wordt deze slag als een van de bloedigste van de tweede wereldoorlog gezien.
Objective Schmidt
De rivier de Ruhr was voor de Amerikanen van groot strategisch belang. Of in ieder geval de dammen die erin lagen. Men vond het een risico dat de Duitsers de dammen konden opblazen en zo delen land onder water konden zetten die de opmars naar Berlijn zouden vertragen. Het dorpje Schmidt keek uit op de Schwammenaueldam en was met name daarom voor de Amerikanen en doel om in te nemen. De geallieerden besloten via het Kall Trail in de richting van Schmidt op te rukken. Het Kall Trail voert door het dal waar de rivier de Kall stroomt. En daar ligt een brug die over gestoken moet worden. Mijn reisgenoot en ik verblijven in Schmidt en lopen richting het Kall Trail. Net buiten Kommerscheidt, op de heuvels, heb je een goed overzicht over het gebied. Voor de goede orde, wij stonden aan de Duitse zijde. Dan is ook goed te begrijpen dat de keuze van de Amerikanen, vanwege het terrein, eigenlijk gedoemd is te mislukken.
Kall Trail (66)
Het Kall Trail (66) is een route van ongeveer 8,7 km. De route staat duidelijk bewegwijzerd met routenummer 66 maar je kunt de route ook vinden in diverse wandel apps voor je telefoon. En je kunt natuurlijk een traditionele kaart meenemen. Het begin- en eindpunt is bij 1944 Museum Hürtgenwald und im Frieden. Daar staat de route ook op een bord. Omdat wij in Schmidt verblijven, starten wij de route vanaf Duitse zijde. Eenmaal aangekomen in Kommerscheidt, pakken wij de route op. Onderweg zie je, als je goed kijkt, de granaattrechters en vuurposities van de Duitsers nog tussen de begroeiing. En al wandelend over de smalle wegen besef je je, dat het een helse klus was om met pantsers en manschappen door dit gebied een aanval in te zetten. We komen uit bij de Kall brug. Hier wist de Duitse militaire arts Dr. Stüttgen, een aantal gevechtspauzes te organiseren. Zo konden gewonden aan beide kanten worden behandeld door Duitse legerartsen en verpleegkundigen. Na de oorlog werd Dr. Stüttgen voor deze daad van menselijkheid gehuldigd door de gouverneur van Pennsylvania. Op de brug staat een gedenksteen met de tekst “A time for healing”.
Loop je iets verder dan kom je cafe Mestrenger Mühle tegen. Een uitstekend punt om een kopje koffie of een lunch te nuttigen. Als we verder lopen moeten we flink klimmen om het dal uit te komen. De route leidt ons langs brede en smalle paden naar Vossenack. Een paar goede wandelschoenen is geen overbodige luxe tijdens deze tocht. Net buiten het centrum komen wij uit bij een gedenkkruis dat geheel gemaakt is van granaatscherven. Een stukje verderop zie je de mooie nieuwe kerk. Deze kerk werd in de strijd met de grond gelijk gemaakt. We volgen het pad en lopen het bos weer in om terug te keren richting Kommerscheidt.
Onderweg wordt onze aandacht getrokken door een artifact uit de veldslag. Gewoon op een gravel pad vinden wij een track van een Sherman tank. Deze track ligt vrij dicht in de buurt van de plek waar de Duitsers een Sherman wisten uit te schakelen waardoor er een “lift” constructie gebouwd moest worden om de overige tanks verder te kunnen laten rijden. Onze wandeling eindigt waar hij begonnen is. We wandelen naar ons hotel terug om ons even op te frissen en wat te drinken. Vervolgens pakken we de auto om wat bezienswaardige locaties in de omgeving aan te doen.
Oorlogsbegraafplaats Hürtgen
Net buiten Vossenack, in noordelijke richting, ligt oorlogsbegraafplaats Hürtgen. De laatste rustplaats voor meer dan 3000 gesneuvelde Duitse militairen. 6 Namen per steen, 3 aan elke zijde. Bijzonder om te vermelden aan deze begraafplaats is dat veteranen van de 4th US Infantry Division hier een gedenksteen hebben laten plaatsen ter ere van de Duitse Luitenant Friedrich Lengfeld. Hij probeerde namelijk om een Amerikaanse gewonde soldaat uit een mijnenveld te redden. Hij raakte daarbij zelf gewond en overleed later aan zijn verwondingen. Na dit bezoek zakken we af naar het iets zuidelijker gelegen Simonskall.
Onderweg naar Simonskall passeren we nog oorlogsbegraafplaats Vossenack maar hier rijden we aan voorbij. In Simonskall parkeren we de auto en wandelen een klein stukje net buiten het dorp richting bunker 59. De bunker ligt een klein beetje verscholen vlak langs het pad en had bij actief gebruik een prima zicht over de Kallbach en omliggende omgeving. In het dorpje vind je ook nog de Hospitaal bunker maar wij waren er laat in de zaterdagmiddag waardoor deze plek al gesloten was. Meer informatie en een rondleiding zijn vanuit het museum in Vossenack beschikbaar. We reizen terug richting het hotel en besluiten onderweg ons tegoed te doen aan een heerlijke schnitzel. In het hotel vatten we nog een bak koffie en bespreken we de dag nog eens na. Morgen gaan we nog enkele bunkers bezoeken en proberen we een glimp op te vangen van de Sigfried Linie.
De Sigfried Linie
Onze laatste dag staat in het teken van 1944 Museum Hürtgenwald und im Frieden en de Sigfried Linie. We checken uit uit ons hotel en rijden naar Vossenack. Het museum is niet groot en geeft een goed beeld weer van wat zich in de herfst en winter van 1944 heeft afgespeeld in de omgeving.
Na ons bezoek rijden we richting de Ochsenkopf Bunker. De weg hiernaar toe is afgesloten dus we bedenken ter plekke dat we naar een bunker iets verderop gaan. Ook hier zie je in het terrein goed hoe de Duitse verdediging ingericht is geweest. Loopgraven en vuurposities tussen de bunkers in zijn nog duidelijk herkenbaar. En het is bijna ondenkbaar hoeveel beton de Duitsers gebruikt hebben om al die bunkers te bouwen. Omdat de Amerikanen niet in de rug aangevallen wilden worden moesten ze dus iedere bunker zuiveren en vernietigen. De hoeveelheid explosieven die dat gekost heeft, moet ook immens geweest zijn.
Na deze indrukken in ons opgenomen te hebben rijden we naar het dorpje Rott waar generaal Cota een maand zijn hoofdkwartier heeft ingericht in een café. Helaas was het café gesloten dus rijden we door in de richting van Schmithof. Net ten Zuidoosten van het dorpje ligt een mooi bewaard stukje drakentanden van de Sigfied Linie in het bos. Vanaf de nabijgelegen parkeerplaats is het een paar minuten lopen. En het werd ons al snel duidelijk dat dit niet een verdediging is waar je snel doorheen komt met voertuigen.
Rijden we vervolgens iets verder in noordwestelijke richting, dan ligt aan de westelijke toegangsweg van Schmithof een duidelijk herkenbaar stuk drakentanden in de weilanden.
Ons weekend samen zit er weer op. We rijden terug richting Nederland en evalueren onze indrukken van deze reis. Ook bedenken we waar onze volgende battlefield tour naar toe moet gaan maar we hebben nog geen idee. Gelukkig hebben we nog even de tijd om onze tour te plannen.
Mocht je nog een film willen bekijken over de slag in het Hürtgenwald, zoek dan eens naar “When Trumpets Fade“.